Welke ziektes veroorzaken slapeloosheid?

​Slapeloosheid, ook wel insomnie genoemd, kan door diverse ziektes en aandoeningen worden veroorzaakt. Hieronder volgt een overzicht van medische oorzaken die slapeloosheid kunnen uitlokken of verergeren

Psychische aandoeningen

Psychische stoornissen zijn een van de meest voorkomende oorzaken van slapeloosheid. Naar schatting is 50–60% van de gevallen gerelateerd aan psychische problemen, met name:​GGZ voor elkaar

• Depressie: Mensen met een depressie ervaren vaak vroegtijdig ontwaken of moeite met doorslapen.

• Angststoornissen: Overmatig piekeren en verhoogde alertheid kunnen het inslapen bemoeilijken.

• Burn-out: Langdurige stress en uitputting kunnen leiden tot slaapproblemen. ​

Lichamelijke aandoeningen

Verschillende lichamelijke ziekten kunnen slapeloosheid veroorzaken, vaak door pijn of ongemak

• Reumatische aandoeningen: Gewrichtspijn, vooral 's nachts, kan de slaap verstoren.

• Maag- en darmproblemen: Maagzuur of andere spijsverteringsklachten kunnen het inslapen bemoeilijken.

• Longziekten zoals COPD: Kortademigheid en hoesten kunnen de slaapkwaliteit verminderen.

• Chronische pijn: Aanhoudende pijnklachten, zoals bij rug- of nekproblemen, kunnen het inslapen en doorslapen belemmeren. ​

Neurologische aandoeningen

Neurologische ziekten kunnen de slaap negatief beïnvloeden:​

• Epilepsie: Aanvallen tijdens de nacht kunnen de slaap onderbreken.

• Ziekte van Parkinson: Tremoren en stijfheid kunnen het moeilijk maken om comfortabel te slapen.

• Rusteloze benen syndroom (RLS): Een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen, vooral 's avonds, kan inslapen verhinderen. ​

Slaapstoornissen

Bepaalde slaapstoornissen zijn direct gerelateerd aan slapeloosheid:​

• Slaapapneu: Ademhalingsstops tijdens de slaap leiden tot frequente onderbrekingen en verminderde slaapkwaliteit.

• Narcolepsie: Oncontroleerbare slaapaanvallen overdag kunnen het normale slaap-waakritme verstoren.

• Circadiane ritmestoornissen: Een verstoord dag-nachtritme, zoals bij ploegendienst of jetlag, kan leiden tot inslaapproblemen.

Medicatie en middelengebruik

Bepaalde stoffen en medicijnen kunnen de slaap negatief beïnvloeden:​

• Geneesmiddelen: Sommige medicijnen, zoals bepaalde antidepressiva of corticosteroïden, kunnen slapeloosheid als bijwerking hebben.

• Cafeïne, nicotine en alcohol: Deze stoffen kunnen het inslapen bemoeilijken en de slaapkwaliteit verminderen. ​

Stress en leefstijl

Langdurige stress en ongezonde slaapgewoonten dragen bij aan slapeloosheid:​

• Chronische stress: Aanhoudende zorgen en spanning kunnen het moeilijk maken om te ontspannen en in slaap te vallen.

• Slechte slaaphygiëne: Onregelmatige slaaptijden, overmatig gebruik van schermen voor het slapen en een oncomfortabele slaapomgeving kunnen de slaap verstoren.